Misja wystartowała w dniu 17 marca 1958 o godz. 12:15:41 UTC ze stanowiska startowego LC-18A CCAFS (Launch Complex 18A Cape Canaveral Air Force Station) na Florydzie (USA) za pomocą rakiety nośnej Vanguard (nr TV-4).
Vanguard 1 był małym satelitą krążącym wokół Ziemi.
Oprócz testu rakiety nośnej badał też wpływ środowiska na satelitę i jego systemy na orbicie okołoziemskiej.
Służył również do uzyskiwania pomiarów geodezyjnych poprzez analizę orbity.
Budowa satelity była aluminiową kulą o średnicy 15,2 cm. Z kuli wystawało sześć krótkich anten.
Satelita zawierał dwa nadajniki radiowe. Pierwszy nadajnik zasilany baterią rtęciową o mocy 10 mW i częstotliwości 108 MHz. Drugi nadajnik o mocy 5 mW i częstotliwości 108,03 MHz zasilany sześcioma ogniwami słonecznymi zamontowanymi na korpusie satelity.
Nadajniki były używane głównie do inżynierii i śledzenia danych, ale były również używane do określania całkowitej zawartości elektronów między satelitą a stacjami naziemnymi. Vanguard miał również na pokładzie dwa termistory, które mierzyły temperaturę wnętrza przez 16 dni w celu śledzenia skuteczności ochrony termicznej.
NASA – NSSDCA